Ελλάδα, Βέροια, Ιούνιος 2006. Μια ομάδα παιδιών ασκεί βία. Ένα παιδί αγνοείται. Τα παιδιά ομολογούν ότι το έχουν σκοτώσει. Ο Άλεξ είναι θύμα βίας. Γιατί;
Και γιατί ένα παιδί να σκοτώσει ένα άλλο παιδί;
Ελλάδα 2015. Ένας άλλος νέος, φοιτητής, γίνεται θύμα εκφοβισμού. Γιατί;
Οι συζητήσεις στα media πολλές. Φταίει αυτό, το άλλο. Φταίει το σχολείο, φταίει η κοινωνία, φταίει η αστυνομία, φταίει η οικογένεια, φταίει…
Ποιος τελικά φταίει; Και γιατί;
Φορτισμένα συναισθήματα: Πόνος, Φόβος, Αγανάκτηση, Θυμός …
Λίγο πιο πριν «Τα τέρατα» κέρδισαν στην Γιουροβίζιον. Και πάλι παγωμάρα. Αλλά δεν υπήρχε φόνος εκείνη τη στιγμή. Σχεδόν το ξεχάσαμε. Το μήνυμα όμως δόθηκε. Τα παιδιά είτε είναι σε συμμορίες είτε είναι στις ουσίες είτε ψηφίζουν τους Lordi μας στέλνουν το ίδιο μήνυμα: Πονάμε! Ο αβάσταχτος πόνος έχει αλλοιώσει την ψυχή μας! Κάντε κάτι!
Άρνηση να δούμε την πραγματικότητα. Γιατί αν τη δούμε θα φέρουμε και την ευθύνη των όσων βλέπουμε. Κι αν δούμε κάτι και δεν μας αρέσει; Ή αν αυτό που θα δούμε μας ξεβολέψει; Κι αν δεν το αντέξουμε και διαλυθούμε;
Καλύτερα να φταίει ένας άλλος.
Καλύτερα να εξορκίσουμε το κακό.
Καλύτερα να τιμωρήσουμε, να φυλακίσουμε, να περιορίσουμε, να καταπιέσουμε.
Καλύτερα να σκοτώσουμε πριν μας σκοτώσει.
Αλλά, τι θα κερδίσουμε μ’ αυτόν τον τρόπο;
Τι θα λύσουμε;
Πού θα προχωρήσουμε;
Η ΒΙΑ ΠΟΥ ΑΣΚΕΙΤΑΙ ΕΙΝΑΙ Η ΒΙΑ ΠΟΥ ΒΙΩΘΗΚΕ
Σύμφωνα με τις έρευνες της Προγεννητικής Ψυχολογίας, στην γενετική μνήμη του αγέννητου παιδιού υπάρχουν ήδη οι πληροφορίες όχι μόνο για το πώς ο οργανισμός του θα κτισθεί και θα λειτουργεί αλλά υπάρχουν επίσης πληροφορίες που αφορούν την συναισθηματική, την ψυχολογική δομή του. Το αγέννητο παιδί έχει μνήμη και συσσωρεύει τις εντυπώσεις του και τις εμπειρίες του από την στιγμή της σύλληψής του. Βρίσκεται, όπως και κάθε οργανισμός, σε μια συνεχή πολυεπίπεδη αλληλεπίδραση με την μητέρα του και το περιβάλλον.
Πώς είναι, όμως, αυτό το περιβάλλον;
Δυστυχώς, το περιβάλλον δεν είναι πάντα φιλικό, ούτε είναι πάντοτε υγιές. Δεν παρέχει προστασία αλλά αντίθετα διδάσκει την επιθετικότητα, την βία, την απόρριψη, την υποτίμηση, τον εξευτελισμό, την εγκατάλειψη, την προδοσία.
Το παιδί καταγράφει στην μνήμη του όλα όσα βιώνει και αντιλαμβάνεται: καλό ή κακό, αγάπη ή απόρριψη, σεβασμό ή εξευτελισμό, … πληροφορίες που στην ενδομήτρια εμπειρία του έρχονται μέσα από την πλακούντια κυκλοφορία και αργότερα, μετά από την γέννησή του, από το οικογενειακό, κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό κλπ περιβάλλον μέσα στο οποίο εντάσσεται, και αργότερα, στην ζωή του αυτά τα πρώτα εντυπώματα αντανακλώνται στα συναισθήματά του, στον τρόπο που σκέπτεται και στον τρόπο που λειτουργεί.
Θα λέγαμε ότι καθηλώνεται, ότι μένει στην μνήμη των πρώτων εμπειριών.
Οι εμπειρίες του παιδιού κατά την ενδομήτρια περίοδο, την στιγμή του τοκετού και τα πρώτα 4 χρόνια της ζωής του –δηλ. μέχρι την ολοκλήρωση της περιόδου της αυτονόμησης κάνουν τον άνθρωπο να ζητά την «τροφή» του, αυτήν στην οποία έχει συνηθίσει μέχρι στιγμής. Αν είναι η αγάπη, ο σεβασμός, η δημιουργικότητα, η συνεργασία κλπ. αυτό θα αποζητά. Αν, όμως, είναι η βία και η απόρριψη, αυτή την τροφή θα παίρνει από κάθε σκηνή βίας που θα αντιλαμβάνεται ή θα δημιουργεί.
Οι παραγωγοί θρίλερ στον κινηματογράφο δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να υποστηρίζουν την κοινωνική και ψυχολογική βία που οι θεατές που συντονίζονται ή εκπέμπουν στο ίδιο μήκος κύματος.
Αλλά κι εκείνοι που δεν έχουν την βία μέσα τους σ’ αυτό τον βαθμό τείνουν να αναρωτιούνται και ενδεχομένως να πιστεύουν ότι η βία είναι «μια κοινωνική νόρμα» στην οποία καλά θα κάνουν να προσαρμοσθούν για να επιβιώσουν.
Όλα αυτά προάγουν «τα σύννεφα της βίας» που σήμερα υπάρχουν στον κόσμο είτε με την μορφή οικογενειακής βίας ή βίας στον δρόμο, με την μορφή θρησκευτικών ή εθνικών ακροτήτων, πολιτικών ή κοινωνικών επαναστάσεων, πολέμων, τρομοκρατίας, εγκλήματος.
Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας πολλαπλασιάζουν την αρνητική πληροφορία και επομένως ενδυναμώνουν την επίδραση που αυτή η αρνητική πληροφορία έχει πάνω στον άνθρωπο. Οι αποδέκτες της πληροφορίας πλέον συμμετέχουν συναισθηματικά στα αντίστοιχα γεγονότα βίας.
Όπως και στην περίπτωση του Άλεξ, κάποιοι αντιδρούν με θυμό, οργή, διαμαρτύρονται, φοβούνται ή και πανικοβάλλονται, προσβάλλονται …, άλλοι λειτουργούν με κατανόηση και ενσυναίσθηση, άλλοι πάλι νιώθουν ευχαρίστηση, ικανοποίηση, έκσταση και υπάρχουν κι αυτοί που είναι αδιάφοροι λες και δεν συνέβη τίποτε.
Καιρός, να αφουγκραστούμε με προσοχή τα παιδιά μας. Πονάνε! Ζητάνε την ευαισθησία μας και την φροντίδα μας!
Καιρός να αφουγκραστούμε τον εαυτό μας. Πονάμε!
Καιρός να σταματήσουμε να πονάμε ο ένας τον άλλον!
Ας αρχίσουμε σήμερα. Παίρνοντας ο καθένας την ευθύνη που του ανήκει!
Ο κάθε εκπαιδευτικός ας γίνει παιδαγωγός που φέρει αγάπη και σεβασμό στη ζωή που συναντά στην άσκηση των καθηκόντων του!
Όλγα Γκουνή
info@cosmoanelixis.gr